Cornelis Springer (1817-1891)

Cornelis Springer werd geboren te Amsterdam en was afkomstig uit een familie van meester-timmerlieden en aannemers. Cornelis, de vierde zoon, was bestemd om huisschilder te worden ging aldus bij een huisschilder in de leer. Hij bleek echter over zoveel artistiek talent te beschikken dat hij naar de Stadsteekenschool mocht. In de avonduren kreeg hij les in bouwkundig tekenen van zijn oudere broer Hendrik, die architect was.

Toen hij pas 17 jaar oud was werd een landschapsstudie van zijn hand gekozen om te worden geëxposeerd op de in Amsterdam gehouden Tentoonstelling van Werken van Levende Meesters. In 1835 ging hij in de leer bij stadsgezichtschilder Kasparus Karsen en maakte op diens advies verschillende studiereizen naar België, Duitsland en Frankrijk. Daar vond hij een schat aan onderwerpen en motieven: rijkversierde monumentale panden, gotische kathedralen, historische stadskernen en indrukwekkende marktpleinen.

Aanvankelijk schilderde Springer geheel of gedeeltelijk gefantaseerde stadsgezichten. Maar halverwege de jaren 1850 legde hij zich meer toe op het schilderen van topografische voorstellingen, waarbij hij er vaak wel voor koos om storende elementen in de compositie te veranderen of weg te laten. Behalve in Amsterdam en omgeving vond hij veel inspiratie in andere delen van het land. Met name de Hanzesteden tussen de Zuiderzee en de IJssel heeft hij vaak geschilderd.

Bijzonder aan de schilderijen van Cornelis Springer is het feit dat de afzonderlijke architectonische en bouwtechnische elementen vaak duidelijk te herkennen zijn. Men kan letterlijk elke baksteen zien zitten. Niet voor niets wordt de schilder hierom geroemd. Maar het is vooral door de combinatie van aandacht voor architectuur en de authentieke sfeer, dat Springers werk zo gewaardeerd wordt. Springer stoffeerde zijn werken met meer figuren dan Karsen en tijdgenoten als Jan Weissenbruch, waardoor zijn straten een levendiger karakter kregen. Bovendien schonk hij altijd veel aandacht aan de lichtval. Vooral in zijn latere werken legt Springer steeds meer nadruk op het doen en laten van de stadsbewoners. Opmerkelijk is vooral dat hij net zoveel talent aan de dag legde voor het schilderen van figuren en dieren als voor landschappelijke elementen of gebouwen.