Duitse Astronomische Renaissance Türmchenuhr

In Europa in de zestiende eeuw reflecteerden de verzamelingen van diegenen die rijk en machtig genoeg waren om er een verzameling op na te houden, de interesses van die verzamelaars. De Kunstkammer was in het Duits sprekende deel van Europa in die tijd niet slechts een verzameling curiositeiten. Collectioneurs waren doordrongen van het theoretische concept van de Kunstkammer als weerspiegeling van de kennis van de wereld en haar voortbrengselen van de verzamelaar. Veel Kunstkammer bevatten een aantal wetenschappelijke instrumenten, globes en uurwerken. Bij voorkeur koos men voor klokken die niet slechts te tijd aangaven, maar vooral ook kalendrische of astronomische informatie toonden.

Deze zeldzame en bijzondere Duitse tafelklok (Türmchenuhr) met kwartierslag en astrolabe, is gemaakt rond 1560. De vuurvergulde koperen kast van deze klok is aan alle zijden geciseleerd rond arabeske krulmotieven in Oosterse stijl. De hoeken worden gesierd door rijk uitgevoerde, gegoten en nabewerkte pilaren met kapitelen en basementen, terwijl de bovenzijde bestaat uit een ronde, uitgezaagde en gegraveerde zuilengalerij waarin zich twee bellen bevinden. Het geheel wordt afdekt met een rijk ajour gezaagde koepel, bekroond door een gevleugelde Chronosfiguur met zijn gebruikelijke attributen: een sikkel en een zandloper. De koepel wordt gedragen door enerzijds rijk gevormde steunberen, versierd met bladmotieven, die de versieringen van de hoekpilaren weerspiegelen, en anderzijds steunberen in de vorm van een man die het dak lijkt te dragen. Rondom is een pinakelkrans aangebracht, terwijl de hoeken worden gesierd door bolpinakels in de vorm van een granaatappel. De vierkante, gerende voet wordt gesierd door zowel C-voluten als fruit- en bladmotieven. Het geheel rust op vier knielende eenhoorns.

Aan de voorzijde van de klok is een grote cijferring met astrolabe aangebracht. De verguld messing buitenring heeft een Arabische cijferring 1-24 met tastkoppen, terwijl naar binnen toe er een Romeinse verzilverde ring (tweemaal I-XII) is aangebracht. Beide dienen voor de tijdsaanwijzing, aangeduid door een wijzer met zonmotief en een tegenoverliggende wijzer. Verder naar binnen toe bevindt zich een jaarring met de maanden en maanddata, waarbij de datum wordt aangegeven door een wijzer met maanmotief. Met deze ring is een excentrische ring verbonden, waarop de tekens van de dierenriem zijn aangebracht. Zo kan tegen de verzilverde gegraveerde ondergrond de stand van de zon in de dierenriem worden afgelezen, evenals de tijd van zonsop- en ondergang, evenals andere astronomische aflezingen. Het centrum van het wijzerstelsel is voorzien van een schaal 1-29.5 waarop de ouderdom van de maan wordt aangegeven door de staart van de maanwijzer. In een cirkelvormig gat in het middenstuk, waarin een aspectarium is gegraveerd, wordt de maanfase aangeduid. Aan de achterzijde bevindt zich een cijferring, waarop de stand van het uurslagwerk wordt aangegeven (1-12); er is een gaatje aangebracht waarmee het slagwerk zo nodig op slag kan worden gebracht. Aan de zijkant bevindt zich een vergelijkbare Arabische ring waarmee de wektijd kan worden ingesteld. Er zijn vier opwindgaten, waarvan er drie zich aan de achterzijde bevinden, respectievelijk voor slagwerk, kwartierslagwerk via een verlengde as en de wekker. Het gaandwerk wordt vanaf de voorzijde opgewonden via een tandwielconstructie, waardoor de opwindas zich rechts onder kan bevinden.

Het uurwerk bestaat geheel uit ijzer (later delen, zoals gangrad en kroonrad zijn van messing) en heeft een gangduur van een etmaal. Het wordt aangedreven door drie veren in ijzeren veertrommels via sneks, die door kettingen met de veertrommels verbonden zijn. Het gaandwerk is uitgevoerd met latere spillengang en slinger aan de voorzijde van de klok (ontbreekt). Het door een ijzeren sluitschijf geregelde uurslagwerk geeft de uren voluit op een bel van zwaardere toon aan, terwijl het eveneens door een sluitschijf geregelde kwartierslagwerk de kwartieren op een bel van lichtere toon aangeeft.
Ten slotte is de klok voorzien van wekkerwerk. Onder de bel is een knopje aangebracht waarmee het de wekker kan worden aan- en afgezet, terwijl de instelling van de wektijd vanaf de zijkant geschiedt.

De Blumka Provenance
Leopold was een academisch specialist in middeleeuwse, Renaissance en Barok kunst. De Blumka Gallery werd gevestigd in Wenen in de jaren 80 van de negentiende eeuw. Aan het eind van de jaren 30 van de twintigste eeuw werd de onderneming verplaatst naar Manhattan, onder toezicht van Leopold Blumka.
In 1939 verhuisde de 19-jarige Ruth Zickel, dochter van vooraanstaande handelaren in Duitse expressionistische schilderijen, naar New York. Ze huwde Leopold Blumka en werkte vanaf 1942 in de galerie, met inzet van haar charme en raffinement. De galerie verkocht excellent werk en was zeer succesvol, met verkopen aan musea en belangrijke privéverzamelaars zoals; Robert Lehman, de Untermeyers en Belle en Jack Linsky. (Een aantal van de toen verkochte werken hangen heden ten dage in het Metropolitan Museum of Art.) Leopold en Ruth hadden twee kinderen, Vicky en Tony. Naast hun werkzaamheden in galerie waren de Blumkas zelf ook verzamelaars. Hun particuliere collectie bevatte een aantal renaissance klokken. Een aantal van deze uurwerken werden uitgeleend voor de expositie “Northern European clocks in New York Collections”  in 1972.

De Blumkas doneerden regelmatig kunst aan musea, waaronder; The Met Cloisters in New York, the Walters Art Gallery in Baltimore en the National Gallery in Washington DC.
Leopold overleed in 1973, waarna Ruth en haar dochter de onderneming succesvol voortzetten. In 1978 opende Tony Blumka zijn eigen galerie met middeleeuwse kunst en contemporaine schilderijen. Na de dood van zijn zus Vicky, in 1990, herenigd Tony zich met zijn moeder om de familieonderneming voort te zetten. Ruth overlijd in 1994.